Leestips 2010

Nederland leest – De grote zaal – Jacoba van Velde

Kwikzilver – Paul Harding

The pregnant widow – Martin Amis

Het kraaien van de haan – Piet Meeuse

Nacht – Edgar Hilsenrath

His illegal self – Peter Carey

Strijkend licht – Lilian Blom

Dit is geen dagboek – Erna Sassen

Lees meer over deze boeken.

Zulajka opent haar ogen

049efc5a-1ae6-47cd-afc7-cb4d0788044cZulajka is een jonge Tataarse boerin, die met haar veel oudere man en haar schoonmoeder (Zulajka noemt haar Vampiria) woont in een dorpje waar de tijd al eeuwen stilstaat – totdat Stalin zijn eerste vijfjarenplan invoert en de Rode Brigades op het platteland verschijnen om graan te confisqueren voor de fabrieksarbeiders in de steden. Vanaf dat moment haalt de geschiedenis Zulajka en de haren in. Zulajka opent haar ogen is het bijna onwaarschijnlijk gave debuut van de Russische schrijfster Guzel Jachina, een verhaal over de verschrikkingen van de deportaties naar Siberië, maar bovenal een roman die op wonderlijk poëtische wijze verslag doet van hoe het menselijk hart altijd, onder alle omstandigheden, blijft hunkeren naar verbinding. O, wat hoopte ik al lezend vurig dat ogenschijnlijk simpele Zulajka van het leven toch nog een herkansing zou krijgen.

Max, Mischa & het Tet-offensief

9200000072172061Ontelbare uren zat ik vastgelijmd aan Max, Mischa & het Tet-offensief, het meest recente meesterwerk van de jonge Noorse auteur Johan Harstad. Max verhuist als kind van Stavanger naar New York, omdat zijn vader daar een betere baan kan krijgen. Ontheemd zijn, je wortels zoeken, dat zullen de thema’s van zijn leven blijven. Max is een jongen die de tijd wil vasthouden en die zich vastklampt aan zijn dierbaren, die hij één voor één zal moeten loslaten, ook zijn zeven jaar oudere geliefde Mischa en zijn geheimzinnige oom Owen. Ruim twaalfhonderd pagina’s telt deze roman, die niet zozeer door een plot als wel door het leven zelf wordt voortgestuwd – maar toen ik het boek uit had, wenste ik dat het nog twee keer zo dik was geweest. Meeslepend, hartverwarmend en verpletterend origineel.

Noodlanding

b14dd4f4-9374-4551-9ec4-1a6ac3f30312Voor het geval u afgelopen maand de vijfde editie van de Week van het Korte Verhaal hebt gemist gaan we snel even de schade inhalen met Noodlanding van Kira Wuck, een bundel verhalen die aankomen als mokerslagen. Wuck kreeg me twee jaar geleden al knock-out met haar poëzie-debuut Finse meisjes en ook haar proza is meer dan overrompelend te noemen. ‘Mijn broer Edgar werd dood aangetroffen met drieënzeventig hotdogs in zijn maag,’ zo steekt een van de verhalen van wal, en voordat je het weet, bevind je je in een universum waarin je van schaterlach naar koude rilling en diepe deernis wordt gesleept. Wuck schrijft stoer en hardhandig, maar toch ook héél precies en met een fenomenale helderheid. ‘Dood gaan we toch,’ merkt een van haar personages op. Ik zou zeggen: eerst Noodlanding lezen, en dan pas sterven. Uitgeverij Podium.

Fates and Furies

9eae43ef-3aea-4248-9f3c-ac6c754e2d23

Ondanks een vernietigende recensie in The Guardian die mij zowat een lekkende hartklep van woede bezorgde, heeft dit prachtige, tot in alle uithoeken voldragen boek toch het publiek weten te vinden dat het verdient. Het vertelt over de intimiteit maar vooral over de geheimen van een lang en gelukkig huwelijk, waarbij voor mevrouw de echtgenote nu eens een heel andere rol is weggelegd dan we doorgaans gewend zijn. Het einde maakte me sprakeloos, zo weergaloos viel alles toen samen. Ik zeg: lezen!

Styx

 6e315b75-72ba-478c-8715-5d33606adbfdNederlands grootste stripkunstenaar en undergroundtekenaar Peter Pontiac had al geruime tijd het voornemen om een graphic novel over de dood te maken: Styx, of de zesplankenkoorts. Toen hij er eindelijk de juiste vorm voor had gevonden, ontaardde het maken van Styx zoals hij zelf zei in een wedstrijd armpje drukken met Magere Hein, omdat hij ongeneeslijk ziek bleek te zijn. Hij heeft zijn beeldverhaal niet kunnen voltooien. Uitgeverij Podium heeft Pontiacs virtuoze Unvollendete toch uitgegeven, aangevuld met een keuze uit de correspondentie die Pontiac vanuit zijn ziekbed voerde. Deze even aangrijpende als hilarische mails, vaak rijk geïllustreerd, zijn niet alleen een verslag van zijn ziekte, maar bieden vooral een inkijkje in de werking van een volstrekt uniek kunstenaarschap. De Volkskrant had er vijf sterren voor over. ‘Diepzinnig, pijnlijk en ontroerend.’

An untamed state

8aeca1bf-881c-4e9a-a0ab-71d602118ab4Aan het geprivilegieerde leven van de Haïtiaanse Mireille Duval Jameson komt abrupt een einde als ze op klaarlichte dag voor de ogen van haar man en kind door een gewapende bende wordt gekidnapped. Het verhaal dat zich dan ontspint in Roxana Gay’s debuutroman An Untamed State is letterlijk adembenemend gruwelijk, maar tevens van een onaardse schoonheid, vooral door het verbluffende einde vol verzoening. Ik ga er verder geen woord aan vuil maken. Lees dit boek. Ik deed het al aan vijf vriendinnen cadeau. Met de essaybundel Bad Feminist liet Gay al zien dat ze van wanten weet, maar haar roman slaat alles dat u ooit gelezen hebt. In het Nederlands verkrijgbaar als In ongetemde staat.

Dame Blanche

7927c2e4-21c0-4c49-845e-de2f454000c3Boeken die worden aangeprezen als ‘literaire thriller’ moeten doorgaans worden gewantrouwd. Maar die regel gaat niet op voor het werk van Elvin Post, een van de beste thrillerschrijvers van vaderlandse bodem. De opbouw van zijn verhalen is altijd uit de kunst, zijn stijl is swingend en beeldend, zijn personages zijn levensecht en hij beschikt over een heerlijk maf gevoel voor humor. In Dame Blanche, zijn nieuwste, krijgt de presentatrice van een succesvol kookprogramma het zwaar te stellen met een psychopaat die gelooft dat zij de ware voor hem is. Een aandoenlijke bijrol is weggelegd voor een gangsterliefje-tegen-wil-en-dank, die eigenlijk alleen maar baby’s wil maken. Boekhandel Jaspers in Badhoevedorp gaf een niet-goed-geld-terug-garantie voor Dame Blanche af. Veiligheidsgordels om en genieten maar. Uitgegeven door Ambo Anthos.

The world split open

580d36de-de6c-4309-a180-777d3666d9faZelden zulke meeslepende en inspirerende essays gelezen over de vraag ‘Waarom schrijven we?’ als in de verzameling The world split open; Great Authors on How and Why We Write, uitgebracht door Tin House Books. Margaret Atwood is geweldig op dreef in haar betoog waarom vrouwelijke personages bij voorkeur slecht moeten zijn, Ursula K. Le Guin betovert met haar ideeën over waar ideeën vandaan komen, Jeanette Winterson overtuigt met een lange lijst van redenen waarom literatuur er toe doet, en zo kan ik nog wel even door gaan. De opbrengsten van deze wonderschone bundel gaan bovendien in hun geheel naar projecten die de literatuur en het lezen bevorderen. Haal ’m in huis en vraag uw boekhandelaar er een stapel van bij de kassa neer te leggen.

De harpij

53a664cd49fd15.06234012Twee engelen vallen uit de hemel: de ene wordt een mens, de andere een duivel. De roman De harpij van A.N. Ryst vertelt in zevenhonderd pagina’s ‘een kleine geschiedenis van het paradijs’. Ik ben er de hele kerstvakantie mee onder de pannen geweest, wat een heerlijk, nergens mee te vergelijken boek, het was alsof ik me in een schilderij van Jeroen Bosch bevond. Een onuitputtelijke stoet personages trekt erin voorbij, de ene nog kleurrijker dan de andere. En passant komen vragen aan de orde zoals: waarom zal het nooit boteren tussen mannen en vrouwen, waarom hebben we scheppingsdrang en wat zijn eigenlijk de bedoelingen van het opperwezen? Volgens de flaptekst werkte de ‘onbekende debutant A.N. Ryst’ twintig jaar in stilte aan dit epos dat even boertig als poëtisch is en vaak heel, heel grappig. Inmiddels is bekend dat de gelauwerde jeugdboekenschrijver Daan Remmerts de Vries schuilgaat achter dit pseudoniem. Hij gebruikte het uit onvrede over het feit dat recensenten nooit aandacht besteedden aan de romans voor volwassenen die hij ook schreef. Beetje dom van die recensenten.

Moeder doen

e2c761d8-bf10-4000-9e23-adbe6daf544fLiefde in tijden van zorg en ouderdom is de veelzeggende ondertitel van Moeder doen, waarin dichter F. Starik de belevenissen van zijn dementerende moeder documenteert. Iedereen die in de positie van de auteur verkeert of heeft verkeerd, zal bij dit boek zuchten van herkenning slaken, een brok in de keel krijgen en af en toe verschrikkelijk moeten lachen. Citaat: ‘Zo is mijn leven teruggebracht tot het minimaal noodzakelijke. Ik bezoek moeder, of bereid me erop voor om moeder te bezoeken, of ik lig op de bank en kijk een sentimentele film en dan is mijn gezicht na afloop nat van tranen, en dan voel ik mij op een duistere wijze toch gesterkt, voor negentig minuten bevrijd uit de tredmolen van mijn gedachten.’ Van harte aanbevolen.

Wegens geluk gesloten

9cfd6a7b-09b3-491e-9d96-9411453b7cf6‘Veel korte verhalen laten zich net als gedichten eindeloos herlezen,’ schreef Joost Zwagerman, groot kenner en liefhebber van het genre. Bovendien zijn ze door hun omvang juist in deze jachtige tijden ideaal leesvoer. Van huis uit ben ik een echte romanlezer, maar ik ben al een tijdje bezig met een inhaalslag op de korte baan en ik kom verrassend veel onweerstaanbaars tegen. Diepe indruk maakte op mij de bundel Wegens geluk gesloten van de Haagse schrijfster Justine Le Clercq, waarin onaangepaste personages op hun eigen onverstoorbare wijze het leven te lijf gaan. Le Clercq heeft maar weinig woorden nodig om werelden op te roepen die even pijnlijk als hilarisch zijn. De Groene Amsterdammer vergeleek haar al met Charles Bukowski. Uitgeverij Podium.

Het geluk van de sprinkhaan

geluk_van_de_sprinkhaan_80De sprinkhaan, die aan de rand van het bos een winkel heeft, wil niets liever dan dat zijn klanten tevreden naar huis gaan. Daarom is hij altijd geopend en zorgt hij ervoor dat álles in voorraad is: van schubben en stekels tot wanhoop of zelfs een ander leven. Zijn dienstbaarheid wordt alleen op de proef gesteld als de duizendpoot nieuwe schoenen komt kopen. Maar ’s nachts, als zijn winkel dicht is en hij niet kan slapen, denkt hij na over zijn werk en zijn streven naar perfectie. Want er is nog zoveel meer dat hij wil verkopen: heeft hij huiselijkheid, eenvoud of gerede twijfel wel in huis? De absurde en ontroerende verhalen van Toon Tellegen vormen een onuitputtelijke bron van muzikale inspiratie voor Corrie van Binsbergen en het Wisselend Toonkwintet. Samen brengen zij in Het geluk van de sprinkhaan een unieke mix van literatuur en muziek. Genomineerd voor de Storytel Luisterboek Award 2014.

Witte vlag

Een vrouw, een man en een hond: meer heeft Emily Kocken niet nodig om je aan haar romandebuut Witte vlag gekluisterd te houden. Sinds Elzbieta Rósewicz na haar huwelijk met een Amerikaanse kunstenaar door het leven gaat als Elisabeth Watson, is haar autonomie geleidelijk afgekalfd. Maar als haar man op reis gaat en haar alleen achterlaat met hun stervende hond, worden de bordjes verhangen. Elzbieta’s gevecht om zichzelf te heroveren én haar rouw om haar jonggestorven ouders worden beschreven in een zeldzaam vitale stijl die het boek een opgewekte motoriek geeft. Kocken laat haar ongewone heldin de ene meesterlijke observatie na de andere doen. Als Elzbieta een pil uit een strip drukt, denkt ze: ‘Moeilijk voor een pil, hoor, om stil te blijven liggen.’ Trouwens, ook in geen tijden meer een roman gelezen waarin er zo wellustig en subversief wordt gerookt, de damp slaat van de pagina’s. Een echte aanrader.

Bobcat

Gunnen we onszelf steeds minder de tijd om een hele roman te lezen, heeft al het ge-Facebook en getwitter ons concentratievermogen aangetast, of was het korte verhaal gewoon toe aan herwaardering, zoals ook blijkt uit de toekenning van de Nobelprijs voor de Literatuur aan Alice Munro? Feit is dat er momenteel de ene fantastische bundel korte verhalen na de andere verschijnt. Bobcat van de Amerikaanse auteur Rebecca Lee is daarvan een goed voorbeeld. In Lee’s verhalen, die allemaal even duister als humoristisch zijn, draait het om de ongrijpbaarheden binnen onze relaties. Ogenschijnlijk gewone mensen komen in ogenschijnlijk alledaagse situaties tot pijnlijke, maar verlossende inzichten. Lee schrijft prachtig. ‘Underneath his coat he was wearing a dark jacket and a tie. It looked sweet and made me think that if one kept undressing him, darker and darker suits would be found underneath.’ Lees dit boek, het is een juweel.

 

Life after life

Wat hou ik toch van het werk van de Britse schrijfster Kate Atkinson. Ik ken geen andere auteur die zo mooi kan overbrengen wat het betekent om deel uit te maken van een gezin en een familie. In haar nieuwste roman, Life after life (in het Nederlands verschenen als Leven na leven), draait het om de vraag: stel dat je je leven kon overdoen, en nogmaals, en nogmaals, net zolang totdat je er helemaal tevreden over was? In het verhaal krijgt de hartveroverende hoofpersoon Ursula keer op keer de kans op een ‘replay’ van fatale gebeurtenissen. Al klinkt dat misschien enigszins geconstrueerd, Atkinson wist me compleet mee te slepen, wat zeg ik, me te hynotiseren en me zelfs het gevoel te bezorgen dat het continuüm van leven en dood heel anders in elkaar steekt dan ik altijd dacht. Ontzeg uzelf deze heerlijke, heerlijke ervaring niet en sjees naar de erkende boekwinkel.

The Quarry

In The Quarry keert de Schotse auteur Iain Banks voor een deel terug naar bekend terrein. Net zoals in zijn onweerstaanbare debuut The Wasp Factory uit 1984 is er in deze nieuwe roman sprake van de moeizame verhouding tussen een niet helemaal sporende puber, Kit, en diens vader Guy, een voormalige hippie. Het verhaal beslaat één met drank en drugs doordrenkt weekend waarin oude studievrienden afscheid komen nemen van Guy, die een hersentumor heeft. Zij zien dit tevens als de laatste gelegenheid om Guy een belastende videofilm afhandig te kunnen maken die hij ooit over het gezelschap maakte. En voor Kit is het de laatste kans om eindelijk te weten te komen wie van zijn vaders oude vriendinnen zijn moeder is. Halverwege het schrijven van deze navrante en toch hilarische roman werd bij Iain Banks zelf een hersentumor geconstateerd. Hij heeft The Quarry nog net kunnen voltooien. Hij overleed op 9 juni en liet een oeuvre van 27 titels na.

Reisoefeningen

In 2005 schreef dichter Ingmar Heytze Scooterdagboek, een openhartig verslag van zijn gevecht tegen de reisangst die hem jarenlang aan zijn woonplaats Utrecht kluisterde. Hij haalde zijn motorrijbewijs en trok er manmoedig op uit om de wereld te heroveren, met de zee als gedroomd doel. Het nu verschenen Reisoefeningen bevat het integrale Scooterdagboek plus het vervolg van Heytzes tocht. Onder het motto ‘niet vluchten maar vechten’ weet hij het verlangen naar de zee eindelijk in te lossen. Zijn wereld ligt weer open. Een bijzonder mooi, afgewogen boek. Dichter bij het begrijpen van een fobie kun je waarschijnlijk niet komen.

 

Het zevende kruis

Hulde aan uitgeverij Van Gennep, die Het zevende kruis van Anna Seghers opnieuw en in een herziene vertaling van Elly Schippers uitbracht, zodat wij dit meesterwerk in het kader van de mei-herdenkingen kunnen lezen. Uit het (fictieve) concentratiekamp Westhofen ontsnappen in 1937 zeven politieke gevangenen. Na een week is nog slechts één van hen in leven; de anderen zijn opgepakt of omgekomen. Seghers maakt duidelijk hoe de vooroorlogse nazi-terreur Duitsland in de greep kreeg, maar vooral laat zij zien dat iederen toen wel degelijk een keuze had: meehuilen met de wolven, of in verzet komen. Alleen hadden die keuzes vaak verschrikkelijke implicaties. Toen Hitler in 1933 aan de macht kwam, hoorde Seghers bij de meest bedreigde groep van Joodse (en bovendien communistische) intellectuelen. Zij vluchtte het land uit en publiceerde na veel omzwervingen in 1942 in Mexico Het zevende kruis. Het boek geldt in Duitsland als een van de belangrijkste romans van een vrouwelijke auteur ooit.

 

Zoo Time

In lange tijd niet zo gelachen als om Howard Jacobson’s Zoo Time, ook in het Nederlands verschenen als Het uur van de dieren. Romanschrijver Guy Ableman komt maar niet aan het werk, afgeleid als hij wordt door zijn twistzieke en beeldschone vrouw Vanessa, maar meer nog door haar aantrekkelijke moeder Poppy. Niet dat zijn lezers op nieuw werk van hem zitten te wachten. Niemand lijkt überhaupt meer te lezen. Het is gedaan met de literatuur. Uitgevers plegen zelfmoord, literaire agenten laten zich omscholen en auteurs staan elkaar naar het leven. Ziehier al mijn huidige zorgen over writer’s block en de crisis in het boekenvak omgesmeed tot een briljante satire, met een kleine maar bepalende bijrol voor het fenomeen leesclub. Ontzeg u dit genoegen niet en snel ervoor naar uw erkende boekverkoper. Helpt subiet tegen de post-Boekenweek blues.

 

And so it goes; Kurt Vonnegut: A life

Bij de verschijning in 2011 hoorde ik tegenstrijdige berichten over de biografie van mijn held en afgod, de Amerikaanse auteur Kurt Vonnegut Jr. In And so it goes; Kurt Vonnegut: A life zou biograaf Charles Shields volgens sommige kranten nogal vooringenomen te werk zijn gegaan om aan te tonen dat de humanistische schrijver en de knorrige mens Vonnegut hemelsbreed van elkaar verschilden. Toen ik het boek onlangs  las, moest ik vooral constateren dat Vonnegut, net zoals de meesten van ons, twee zielen in één borst had. Voor alle Vonnegutianen onder ons (maar ook heel geschikt voor ‘beginners’): lees dit boek, zie de schrijver en de man worstelen, en besef: ach, ergens zijn we allemaal losers. Zonderling troostrijk

May we be forgiven

Opnieuw wist de Amerikaanse schrijfster A.M. Homes me moeiteloos om haar vinger te winden. In haar nieuwe roman May We Be Forgiven (in het Nederlands vertaald als Vergeef ons) is weer sprake van een vertelvuur zoals je zelden tegenkomt. Harry Silver wordt tijdens het Thanksgivingsdiner met verschrikkelijke gevolgen door zijn schoonzus verleid. Hij raakt alles kwijt wat hij bezat, en krijgt bovendien ongewenst de voogdij over zijn neef en nichtje. De affectie die hij met grote tegenzin voor die twee ontwikkelt, is wondermooi beschreven. Daarnaast heeft Homes een verpletterend gevoel voor humor, een Woody Allen-achtige manier om naar het leven te kijken en een even hardhandige als liefdevolle visie op de toekomst van de mensheid. Een rijke, overdonderende roman.

M

De Nederlandse debutante Shira Keller laat haar hoofdpersoon, beeldhouwer Leah, denken: ‘Ik zie in een blok graniet de kop die eruit tevoorschijn wil komen, zoals een slager een karbonade ziet in een varken.’ Wie zulke zinnen schrijft, kan bij mij een potje breken. In M. blikt Lea terug op de verhouding die ze als vijftienjarige had met Markus Prins, haar leraar klassieke talen. Zo’n verboden en ongelijkwaardige affaire tussen scholier en docent is in de literatuur natuurlijk vaker vertoond, maar Keller schrijft zo trefzeker en soepel en haar metaforen zijn zo fris, dat het verhaal hoogst meeslepend blijft. Goed aflopen doet het uiteraard niet, en ook dat wordt heel bevredigend opgelost. Deze roman leek in het boekenbombardement van het afgelopen najaar een beetje het onderspit te delven, maar verdient absoluut onze aandacht.

Finse meisjes

Dichteres Kira Wuck (1978) maakte onlangs een daverende entree in de letteren met haar bundel Finse meisjes. Zij oogstte al geruime tijd succes op de landelijke poëziepodia, en won het afgelopen jaar het Nederlands Kampioenschap Poetryslam. Opmerkelijk, want haar kracht ligt juist in beelden die zich vaak niet meteen prijsgeven. Ze zet een wereld van onuitgesproken verdriet neer, luchtig, maar daardoor dikwijls des te hartverscheurender. In het titelgedicht heet het: Finse meisjes zeggen zelden gedag / maar ze zijn niet verlegen of arrogant / je hebt alleen een beitel nodig om dichtbij te komen. Een puntgave bundel ogenschijnlijk absurdistische ‘verhaaltjes’ die nog lang blijven naklinken. Met gemakkelijk het mooiste omslag van het jaar. ISBN 978 90 57595 545 5.

Slagschaduw

Slagschaduw, de nieuwe roman van Lilian Blom, heeft een hoofdpersoon die ik onmiddellijk in mijn hart sloot: de oude Koos, die met grote tegenzin haar dagen moet zien te slijten in een bejaardenhuis. Tot overmaat van ramp blijken haar kinderen bij het ontruimen van haar appartement een blikken trommel vol documenten en foto’s te hebben gevonden waarover zij haar nu de oren van het hoofd vragen. Koos zou niets liever willen dan het verleden voor hen verborgen houden. De hele zaak komt op scherp te staan wanneer ze denkt een oude vijand te zijn tegengekomen. Het bij vlagen ronduit hilarische verhaal koerst af op een ontroerend einde. Koos for president!

The Living Mountain

Mijn vriendin Alma (zie www.degroeneluwte.nl) en ik gedenken ieder jaar gezamenlijk de datum waarop we elkaar decennia geleden hebben ontmoet, een ritueel dat ik iedereen kan aanbevelen. Ter gelegenheid van onze ‘vriendinnendag’ kreeg ik dit jaar van haar het literaire kleinood The Living Mountain van Nan Shepherd cadeau. Een wondermooi boekje voor iedereen die van Schotland en van bergen houdt. Shepherd wijdde haar hele leven aan het dóórdringen in ‘the essential nature’ van de Schotse Cairngorms. Anders dan de meeste mannelijke bergen-auteurs is ze niet geïnteresseerd in het bereiken van de top, maar in onze relatie met de natuur. Deze sensuele en poëtische ‘classic meditation on the magnificence of mountains’ is voorzien van een prachtige inleiding van Robert Macfarlane. Uitgegeven in The Canons-serie van Canongate.

Alsof ik er niet ben

Op vakantie in Kroatië las ik Alsof ik er niet ben van de Kroatische schrijfster Slavenka Drakulić. Als de Balkanoorlog uitbreekt, wordt de hoofdpersoon S. opgesloten in een Servisch vrouwenkamp, waar de gevangenen systematisch worden mishandeld en verkracht. S. wordt ‘uitverkoren’ om de hoer van haar beul te worden. Zo ontkomt ze aan de ergste fysieke gruwelen. Maar ze raakt wel zwanger van hem – zogezegd een actueel thema. Het is lang geleden dat een boek mij zó aangreep. Ik kan sedertdien geen nieuwsbericht over welk oorlogsgeweld dan ook meer lezen zonder herinnerd te worden aan de gevolgen ervan in individuele levens. Ik beveel u Alsof ik er niet ben dan ook met mijn hele hart aan. Deze uitgave van De Geus, een uitgeverij die we niet genoeg kunnen prijzen, is inmiddels helaas niet meer langs reguliere weg verkrijgbaar. Wel te bestellen via www.boekwinkeltjes.nl, het onontbeerlijke internetforum waarop antiquariaten hun krachten hebben gebundeld.

There but for the

Stel: je geeft een etentje, en een van de genodigden neemt een onbekende mee. Deze vreemdeling lijkt volstrekt gewoon. Maar halverwege de maaltijd gaat hij naar boven en sluit zich op in een van de slaapkamers. En daar krijg je hem niet meer uit. Dit even simpele als kranzinnige idee ligt ten grondslag aan de nieuwe roman van de Schotse schrijfster Ali Smith, met de titelThere but for the. Speels en serieus tegelijk laat Smith ons zien wat er allemaal is ontspoord in de wereld waarin we leven. Je zou bijna als een gek door het boek heen racen, zo spannend is het. Maar dan mis je ontelbare prachtige observaties over de tijd, de herinnering en vooral de taal. Zoals een van de personages zegt: ‘…but the thing I particularly like about the word “but”, now that I think about it, is that it always takes you off to the side, and where it takes you is always interesting.’ Ga snel naar uw erkende boekhandelaar!

Liefde heeft geen hersens

Wat houd ik toch van het werk van Mensje van Keulen. Onlangs herlas ik al haar korte verhalen, een geweldige exercitie om de ontwikkeling van een auteur te volgen. Nu is er een langverwachte nieuwe roman, met de heerlijke titel Liefde heeft geen hersens. Trefzeker als altijd zet Van Keulen haar onalledaagse maar immer liefhebbenswaardige personages neer, een bejaarde balletdanseres, een jonge weduwe en haar onbetrouwbare zoon, en een huismeester van eveneens verdacht allooi. De schrijfster weet precies hoe je een mysterie eindeloos kunt vergroten. Wat een boek, ga het gauw lezen.
Ga naar de boekhandel en bestel dit boek!

Dinsdag

Ik ben een grote fan van Elvis Peeters (de nom de plume van het Vlaamse schrijversechtpaar Jos Verlooy en Nicole van Bael). Ook het zojuist verschenen Dinsdag hield me weer aan de pagina’s gekluisterd. De roman beschrijft een dag uit het leven van een ogenschijnlijk doodgewone oude man, die terugdenkt aan de twee grote liefdes van zijn leven. Tot aan het graf heeft hij hen beiden liefdevol verzorgd. Zijn tedere onhandigheid wordt prachtig beschreven. Maar geleidelijk komt aan het licht dat er nog heel andere herinneringen zijn, bloedstollende zelfs. Beheerst en onderkoeld onthult Elvis Peeters een verschrikkelijke waarheid. Als lezer blijf je bijna achter met een gevoel van gêne voor de genegenheid die je hebt opgevat voor iemand die moreel zó verwerpelijk blijkt te zijn.
Ga naar de boekhandel en bestel dit boek!

Met mest en vork

Het voorjaar komt eraan! De tuiniers onder ons wrijven zich al in de handen. Wie verlegen zit om inspiratie, kan zijn of haar hart ophalen in Met mest en vork van Alma Huisken en Doortje Stellwagen: ruim zeshonderd pagina’s lees- en kijkgenot over ‘groen leven’. Een heerlijk aanstekelijk en met veel kennis van zaken geschreven boek voor zowel de bezitters van een lap(je) grond als degenen die op hun balkon in een afwasteiltje tomaten willen kweken. De liefde voor het leven spat van de bladzijden af. Ivo de Wijs dichtte erover: ‘Je leest dit groene boek met rode konen/Het geeft je zin om buiten te gaan wonen.’ Behalve tuintips, foto’s en verhalen bevat Met mest en vork ook nog 125 recepten. Uitgegeven door Lemniscaat, prijs 39,50. Verkrijgbaar bij de boekhandel en ook hier rechtstreeks te bestellen.

How to be a woman

Met How to be a woman schreef de Britse auteur en columniste (van onder meer The Times) Caitlin Moran een boek dat ik meteen aan al mijn vriendinnen cadeau wilde doen. ‘There’s never been a better time to be a woman: we have the vote and the Pill and we haven’t been burnt as witches since 1727. However, a few nagging questions do remain…’ Met verve gaat Moran vraagstukken te lijf als ‘Do men secretly hate us?’ en ‘Why are we supposed to get Brazilians?’ Maar het meest is deze 36-jarige op dreef wanneer ze het heeft over haar jeugd als oudste van een gezin van acht kinderen (‘Space really is at a premium in our house.’) in Wolverhampton. Dimitri Verhulst verbleekt erbij.
Ga naar de boekhandel en bestel dit boek!

11/22/63

Wat is het toch een zegen dat het huis van de literatuur zoveel kamers heeft. Voor iedere behoefte en stemming is er passend onderdak te vinden. En in de kelder houdt Stephen King zich op, duister, eng en altijd even spannend. Tijdens een recent verblijf in het Land van Snot merkte ik dat Kings nieuwe roman het enige boek was dat me wakker wist te houden. In 11/22/63 krijgt Jake Epping de kans om met een speciale missie terug te keren in de tijd: hij moet de moord op John F. Kennedy zien te verijdelen.

We reizen met Jake mee naar het Amerika van de jaren zestig, toen iedereen zijn gazon nog maaide en sigaretten pafte. King paart zijn sterk ontwikkelde gevoel voor het eigene van tijdperken aan zijn favoriete vertelpremisse, namelijk de vraag ‘What if…?’ Meer dan achthonderd pagina’s subliem leesvoer, verluchtigd met krantenknipsels die niet van echt te onderscheiden zijn. Een rijk werk van de verbeelding, met een ontknoping zoals alleen King die uit zijn mouw schudt.
Ga naar de boekhandel en bestel dit boek!

God gaf ons apparaten

Sylvia Hubers is een dichteres die etikettenplakkers en hokjesdenkers in verwarring brengt. Haar werk lijkt vaak recht uit het hart en ontwapenend: ‘Kon ik maar zijn / als de oranje besjes / in de struik / waar die oudere dames / zo aandachtig naar kijken.’ Maar even vaak, zo weten de liefhebbers, gaat het in haar ogenschijnlijk zo opgeruimde universum duister, ondoorgrondelijk en stekelig toe, en wordt de argeloze lezer totaal onverhoeds het diepe ingesleurd. Ook in haar nieuwe bundel God gaf ons apparaten is dat weer het geval. Een royale verzameling poëzie, afgewisseld met korte prozagedichten, uitgegeven door Prometheus. Lees hier het blog dat Hubers bijhoudt in haar hoedanigheid van stadsdichter van Haarlem.
Ga naar de boekhandel en bestel dit boek!

Alles ruikt naar chocola – Sidney Vollmer

Alles ruikt naar chocola - cover boekEen negentienjarige muzikant verliest zijn vader. Te snel naar zijn zin begeeft zijn moeder zich weer op vrijersvoeten. Je zou kunnen zeggen dat we hier te maken hebben met de mannelijke pendant van De stiefmoeder, namelijk De stiefvader. Maar in zijn overrompelende debuut Alles ruikt naar chocola haalt Sidney Vollmeer nog veel meer overhoop. Ik vond het een zeldzaam heerlijk en bevredigend boek, misschien wel vooral door de intimiteit tussen de mannelijke personages: de leden van een bandje, twee broers, een neef en een oom. Sidney Vollmer geeft de lezer een kijkje in ‘jongensland’ dat even aandoenlijk als hilarisch is. Onthoud zijn naam. Uitgegeven door Podium.
Ga naar de boekhandel en bestel dit boek!

James Worthy – James Worthy

Nooit gedacht dat ik voor dit boek zou vallen, maar wat heb ik genoten van James Worthy van de Nederlandse debutant James Worthy (1980), schrijver en zelfverklaarde befkoning. Denk Ik, Jan Cremer, maar dan anno nu. Het verhaal is snel verteld: jongen verliest zijn geliefde, raakt op drift en vindt uiteindelijk een nieuwe vlam. Maar hoe dat wordt verteld, is subliem. Ik raakte zowat bedwelmd door de prachtige beelden die Worthy moeiteloos uit zijn mouw schudt. Er zijn volop krankzinnig grappige scènes, maar de tedere ondertoon geeft het boek onverwacht veel reliëf. Een aanrader, ook voor middelbare mutsen. Uitgegeven door Lebowski.
Ga naar de boekhandel en bestel dit boek!

 The Tiger’s Wife – Téa Obreht

The Orange Prize for Fiction, een Britse onderscheiding die uitsluitend aan vrouwelijke auteurs wordt toegekend, gaat dit jaar naar de 25-jarige, Servisch-Amerikaanse Téa Obreht voor haar roman The Tiger’s Wife. Wat een hartveroverend  boek vol tegenstellingen! Het speelt in de Balkan, een bruut en tegelijkertijd magisch decor dat we in fictie niet vaak tegenkomen. Nu eens teder, dan weer hardhandig, ontspint zich een verhaal over liefde en dood, met als leidraad de zoektocht van een kleindochter naar een geheim in het leven van haar grootvader. Geen roman voor watjes. Met dit fonkelende debuut is Obreht de jongste laureate uit de geschiedenis van de Orange.
Leestip Renate Dorrestein – september 2011
Ga naar de boekhandel en bestel dit boek!

 

A visit from the Goon Squad – Jennifer Egan

Er zijn van die boeken die je binnen een paar zinnen al bij de hulpeloze lurven grijpen. Dat overkwam mij met A Visit from the Goon Squad van de Amerikaanse schrijfster Jennifer Egan. Er is geen personage in dit boek of ik werd er stapelverliefd op. Het kaleidoscopische en even hilarische als ontroerende verhaal draait losjes om de aan lager wal geraakte punkrocker Bennie en diens niet helemaal sporende assistente Sasha. Ze doen voortdurend wat ze niet moeten doen en juist dat maakt ze zo geweldig. Uitgegeven door Anchor Books.
Leestip Renate Dorrestein – juni 2011
Ga naar de boekhandel en bestel dit boek!

 

De hemel van helvisj – Benny Lindelauf

Voor De hemel van Heivisj, een werkelijk weergaloos jeugdboek voor lezers van alle leeftijden, ontving Benny Lindelauf dit voorjaar de Woutertje Pieterse Prijs. Een oorlogsroman, een familie-epos en het verhaal van de coming of age van het eigenzinnige meisje Fing inéén. Dit boek is zó imposant, ontroerend, spannend, sfeervol en zo magisch en levensecht tegelijk, dat ik het wel van de daken wil schreeuwen. Lees het, lees het, lees het en geef het cadeau aan uw hele vriendenkring. Door NRC Handelsblad aangeprezen als het beste jeugdboek van de laatste vijf jaar, en uitgegeven door Querido.
Leestip Renate Dorrestein – mei 2011
Ga naar de boekhandel en bestel dit boek!

 

The Unnamed – Joshua Ferris

Tim Farnsworth houdt van zijn vrouw, zijn dochter, zijn baan als topadvocaat in New York. Maar op een dag wandelt hij zomaar weg uit zijn leven. Hij heeft geen keuze: zijn benen hebben de macht overgenomen. En terwijl hij nolens volens loopt en loopt en loopt, wordt het steeds duidelijker dat hij alles zal verliezen dat hij liefheeft. In The Unnamed vertelt Joshua Ferris over de broosheid van ons alledaagse geluk en over de verschrikking van alles dat buiten onze macht ligt. Ik heb er ten minste drie nachten niet van geslapen, maar het was een leeservaring om nooit te vergeten. Uitgegeven door Penguin/Viking.
Leestip Renate Dorrestein – april 2011
Ga naar de boekhandel en bestel dit boek!

 

Het moet pijnlijk blijven – Frenk van der Linden

Hoe schrijven schrijvers? Waarom schrijven ze? Met welke obsessies worstelen ze? Wat willen ze met hun werk bij de lezer teweegbrengen? In Het moet pijnlijk blijven verzamelden Frénk van der Linden en Freddy van Thijn vijftig van de mooiste schrijversinterviews uit de afgelopen vijfentwintig jaar. Ik kon niet ophouden met lezen. Auteurs als Hella Haase, Margriet de Moor en Anna Enquist werden aan de tand gevoeld door vermaarde interviewers zoals Bibeb, Steffie Kouters en Elisabeth Lockhorn. Zelf ging ik, nogal pijnlijk inderdaad, onder het mes bij Pieter Webeling. De bundel (€ 14,95) is exclusief bij de AKO verkrijgbaar.
Leestip Renate Dorrestein – maart 2011

Bestel dit boek of ga naar de boekhandel.

 

Emmi en Leo – Daniel Glattauer

Als Emmi per e-mail probeert een tijdschriftabonnement op te zeggen, komt ze door een tikfout in het adres per ongeluk bij ene Leo terecht. Voordat ze het weten, zijn ze tot over hun oren in een virtuele liefdesrelatie verwikkeld, waarbij de vraag of en hoe ze elkaar ook off line zullen ontmoeten, steeds prangender wordt. Emmi & Leo, Goed tegen noordenwind van de jonge Oostenrijkse auteur Daniel Glattauer (uitgeverij Wereldbibliotheek) appelleerde enorm aan mijn gluurdersinstincten. Er schijnt al een vervolg op te zijn, maar volgens de Geheimtips is dit eerste deel het meest bevredigende. Een grappige en vaak onverwacht ontroerende roman.
Leestip Renate Dorrestein – februari 2011
Ga naar de boekhandel en bestel dit boek!

 

Room – Emma Donoghue

Vijfjarige Jack woont met zijn moeder in een ondergrondse kamer. Hoe zijn ze daar terechtgekomen en waarom is de buitenwereld zo ver weg? Voor haar adembenemende roman Room liet de Iers-Canadese schrijfster Emma Donoghue zich inspireren door de Joseph Fritzels van deze wereld. Een waar meesterwerk dat nog lang in je hoofd naijlt. Ook in het Nederlands verschenen als Kamer bij uitgeverij Mouria.
Leestip Renate Dorrestein – januari 2011
Ga naar de boekhandel en bestel dit boek!